ΒΙΒΛΙΟΓΩΝΙΑ: Becky Chambers

Εάν κάποιος πάρει στο χέρι του ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας (ή φαντασίας γενικότερα) στις μέρες μας, είναι πολύ πιθανόν ότι το έργο θα καταπιάνεται με μια δυστοπία: μια σκοτεινή και αρνητική μορφή της κοινωνίας, όπου θα κυριαρχούν ο κρατικός αυταρχισμός, η οικολογική κατάρρευση, ο μισανθρωπισμός και άλλα παρόμοια ζητήματα, τα οποία έχουν οδηγήσει την ανθρώπινη κοινωνία στο ναδίρ της. Από το 1984 μέχρι τους Αγώνες Πείνας, εκατοντάδες βιβλία ασχολούνται με αυτά τα θέματα. 

Μέσα σε αυτή τη τόσο σκοτεινή κατεύθυνση που έχει σήμερα η ΕΦ, είναι κατά την άποψη μας πολύ ελπιδοφόρο και σημαντικό όταν βλέπουμε συγγραφείς να προσπαθούν να σπάσουν αυτόν τον κύκλο συνεχούς απαισιοδοξίας, παρουσιάζοντας ιστορίες με πιο ουτοπικά μηνύματα. Η Ουτοπία είναι απαραίτητη στη ζωή μας, μας βοηθά να φανταστούμε κόσμους καλύτερους από τον δικό μας, και ίσως να λειτουργήσουν και ως σχέδιο για την μετέπειτα εφαρμογή τους. Σε αυτή τη κατηγορία ανήκουν και τα περισσότερα έργα της Becky Chambers.

Βιογραφία

Η Μπέκυ Τσέιμπερς γεννήθηκε στις 3 Μαΐου 1985 στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας, και μεγάλωσε στην κοντινή κωμόπολη του Τόρρανς. Οι γονείς της εργάζονταν για τη ΝΑΣΑ, ο πατέρας της ως αστροβιολόγος και η μητέρα της ως μηχανικός δορυφόρων. Γοητεύτηκε με το διάστημα και την εξερεύνηση του από μικρή ηλικία.

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας της, αφού συνάντησε για πρώτη φορά ένα άτομο που πίστευε ότι τέτοια προγράμματα δεν ήταν σοφά και ότι η χρηματοδότησή τους θα μπορούσε να εφαρμοστεί καλύτερα στην επίλυση των προβλημάτων της Γης, άρχισε να μελετά λεπτομερώς τις προσπάθειες των ανθρώπων να εξερευνήσουν τον κόσμο, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ήταν αξιέπαινες, αν και οι σημερινές μέθοδοι χρηματοδότησης θα μπορούσαν να βελτιωθούν. Αυτή η βαθιά ανάλυση έδωσε μεγάλη έμπνευση για τη συγγραφή της.   

Αργότερα η Τσέιμπερς μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο, όπου σπούδασε θεατρολογία στο ομώνυμο πανεπιστήμιο. Με το τέλος των σπουδών της εργάστηκε ως διευθύντρια θεάτρου. Το 2014 αυτοεξέδωσε το πρώτο της βιβλίο, Ο Μακρύς Δρόμος προς ένα Μικρό, Θυμωμένο Πλανήτη (The Long Way to a Small, Angry Planet), το οποίο νίκησε το βρετανικό βραβείο λογοτεχνίας Kitschies, το πρώτο αυτοεκδωμένο βιβλίο που κατάφερε κάτι τέτοιο. Ακολούθησαν άλλα 7 (για την ώρα) βιβλία, με θέματα γύρω από την επιστημονική φαντασία, τον Ουτοπισμό, την διαστημική εξερεύνηση και την αποίκηση άλλων πλανητών, καθώς και ένας αριθμός διηγημάτων.

Το 2019 η σειρά βιβλίων της Wayfarers κέρδισε το βραβείο Hugo για την Καλύτερη Σειρά Βιβλίων, ενώ οι Solarpunk νουβέλες της A Psalm for the Wild-Built και A Prayer for the Crown-Shy, έχουν νικήσει ένα βραβείο Hugo και ένα Locus αντίστοιχα.

Η Τσέιμπερς σήμερα ζει στην κομητεία Χάμπολντ της Καλιφόρνια, με τη σύζυγο της, την Ισλανδικής καταγωγής  Berglaug Asmundardottir, ενώ στο παρελθόν είχε ζήσει στην Ισλανδία και στη Σκωτία.

Έργα της Chambers

The Monk and Robot series

Από το πιο γνωστά βιβλία της Τσέιμπερς δε θα μπορούσε να λείπει η σειρά Ο Μοναχός και το Ρομπότ (The Monk and Robot), η οποία αποτελεί ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα λογοτεχνίας του κινήματος Solarpunk, που πραγματεύεται το όραμα ενός ευτοπικού, αειφόρου μέλλοντος.

Η ιστορία του πρώτου βιβλίου, A Psalm for the Wild-Built (Ένας Ψαλμός για τους Αγριοκτισμένους) εκτυλίσσεται σε ένα φανταστικό φεγγάρι που ονομάζεται Panga, έναν καταπράσινο πλανήτη που υφίσταται μια φυσική αναδόμηση. Μαθαίνουμε ότι πριν από μερικούς αιώνες, τα ρομπότ της Πάνγκα απέκτησαν αυτογνωσία και αποφάσισαν να φύγουν από τα εργοστάσια, φτάνοντας τελικά σε συμφωνία με την Ανθρωπότητα, όπου έφυγαν για τα ανεξερεύνητα δάση του πλανήτη, χωρίς σκοπό να επιστρέψουν.

 Οι άνθρωποι εξακολουθούν να έχουν εξελιγμένη τεχνολογία στη Panga: η ηλιακή και η αιολική ενέργεια και γενικά οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας είναι ο κανόνας (το πετρέλαιο έχει εξαφανιστεί ως πηγή ενέργειας εδώ και πολύ καιρό), οι υπολογιστές τσέπης (κάτι σαν IPhone) είναι σε τακτική χρήση και γενικά οι υπολογιστές και η υψηλή τεχνολογία είναι η ραχοκοκαλιά της ζωής στη Panga.

Το βιβλίο ακολουθεί τον Ντεξ, έναν νεαρό μοναχό που ζει σε ένα μοναστήρι στην Πόλη (τη μόνη μεγαλούπολη στον πλανήτη), ο οποίος στην αρχή του βιβλίου αποφασίζει να αλλάξει επάγγελμα και να γίνει μοναχός τσαγιού, ταξιδεύοντας ουσιαστικά στις διαφορετικές περιοχές του πλανήτη, φτιάχνοντας κατά παραγγελία τσάι και μιλώντας με τους πελάτες τους για τις σκέψεις και τις αμφιβολίες τους, λίγο πολύ ως μορφή θεραπείας. Λίγα χρόνια μετά την έναρξη των ταξιδιών του, ο Dex θα ταξιδέψει στα ανεξερεύνητα δάση της Panga, όπου πήγαν τα ρομπότ πριν από πολλούς αιώνες, και θα συναντήσει τον Splendid Speckled Mosscap (ή απλώς Mosscap για συντομία), ένα ρομπότ με αυτογνωσία που θα γίνει ο σύντροφος του Ντεξ στα ταξίδια του, με τους δυο τους να προσπαθούν να κατανοήσουν ο ένας τον κόσμο του άλλου.

Η ιστορία είναι μάλλον φιλοσοφική, εμβαθύνοντας πραγματικά σε ερωτήματα όπως «ποια είναι η φύση της ζωής;» «Τι εννοούμε όταν λέμε ‘ζούμε;’» «Ποιος είναι ο σκοπός μας σε αυτόν τον κόσμο;», με όλα αυτά τα ερωτήματα να καταλήγουν σε ένα μόνο: «τι χρειάζονται οι άνθρωποι;». Ο Dex και ο Mosscap συζητούν αυτές και άλλες ερωτήσεις, προσπαθώντας να καταλάβουν ο ένας τον άλλον και να βρουν απαντήσεις. Καταλαβαίνουν ότι ένας από τους σκοπούς τους είναι να βοηθήσουν τους άλλους, αλλά δεν ξέρουν τι πραγματικά χρειάζονται οι άλλοι από αυτούς. Ο Ντεξ βρήκε την ευτυχία ως μοναχός τσαγιού, βοηθώντας τους άλλους με το να συζητά τα προβλήματά τους μαζί τους, μέχρι που συνειδητοποιεί ότι αυτό δεν τον ευχαριστεί πια (τουλάχιστον όχι τόσο όσο στην αρχή).

Εκτός από τις φιλοσοφικές σκέψεις των δύο κύριων χαρακτήρων, το βιβλίο περιγράφει τις περιπέτειες που έχουν οι Dex και Mosscap, οι οποίες γενικά περιλαμβάνουν ταξίδια σε διάφορα μέρη της Panga, συναντήσεις και συνομιλίες με διαφορετικούς ανθρώπους, και στο δεύτερο μέρος της ιστορίας ένα ταξίδι στα ανεξερεύνητα δάση του πλανήτη, όπου οι δύο φίλοι θα ανακαλύψουν πολλά μυστικά.

Το δεύτερο βιβλίο της σειράς, A Prayer for the Crown-Shy (Μια Προσευχή για τους Στεφανωμένους), συνεχίζει την ιστορία του Ντεξ και του Μόσκαπ από το προηγούμενο βιβλίο.

Ο Dex και ο Mosscap ταξιδεύουν από πόλη σε πόλη, στο δρόμο τους για να φτάσουν στην Πόλη, τον μοναδικό μεγάλο αστικό οικισμό στην Panga. Η άφιξη του Mosscap είναι ήδη γνωστή στους ανθρώπους του πλανήτη, οι οποίοι είναι πρόθυμοι και ενθουσιασμένοι (οι περισσότεροι από αυτούς) να συναντηθούν και να μιλήσουν με το ρομπότ και να το βοηθήσουν να απαντήσει την ερώτηση του προς την Ανθρωπότητα: «τι χρειάζονται οι άνθρωποι;». Ο μοναχός και το ρομπότ επισκέπτονται διάφορους διαφορετικούς οικισμούς και μιλούν σε πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, καθώς και οι δύο προσπαθούν να απαντήσουν στην ερώτηση, και γίνονται οι κύριοι πρωταγωνιστές σε ένα από τα πιο ιστορικά γεγονότα στην Panga: την εκ νέου άφιξη ενός ρομπότ από την άγρια ​​φύση.

Όπως το πρώτο βιβλίο, έτσι και αυτό εμβαθύνει σε πολλά φιλοσοφικά ερωτήματα, σχετικά με τη φύση της ζωής, τον θάνατο, τη συνείδηση ​​ και την προσωπικότητα. Ο Mosscap δυσκολεύεται με την υποτιθέμενη αποστολή του και την υπηρεσία του στην Ανθρωπότητα, και ο Dex πιστεύει ότι δεν έχει κάνει πολλά στη ζωή του μέχρι τότε, και αρχίζει να την επανεξετάζει. Η ιστορία μιλάει επίσης πολύ για τις διαφορετικές θρησκείες και φιλοσοφίες της Panga, και τον τρόπο που μερικές από αυτές βλέπουν τον κόσμο και αντιδρούν στην άφιξη του Mosscap. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι που ζουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή του πλανήτη έχουν πολύ σκληρές αντιτεχνολογικές απόψεις και όλοι εκτός από έναν αρνούνται να βγουν ακόμη και έξω για να συναντήσουν το ρομπότ.

Όντας, μεταξύ άλλων, μια ιστορία slice-of-life, το βιβλίο περιγράφει επίσης την καθημερινή ζωή στις διάφορες περιοχές που επισκέπτονται οι δύο πρωταγωνιστές, συμπεριλαμβανομένης της εκτεταμένης χρήσης τεχνολογιών όπως η τρισδιάστατη εκτύπωση, η ανακύκλωση σκουπιδιών για την οικοδόμηση και το οικονομικό σύστημα της Panga, το οποίο φαίνεται να ακολουθεί μια Μουτουαλιστική προσέγγιση.

Και τα δύο αυτά βιβλία (ή μάλλον νουβέλες, καθώς το καθένα είναι μονάχα γύρω στις 150 σελίδες), αποτελούν μια εξαίσια εισαγωγή στον κόσμο του Solarpunk: οι περιγραφές τους μιας οικολογικά σταθερής κοινωνίας, όπου η χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας είναι καθημερινότητα, και μεγάλα προβλήματα όπως η κλιματική κρίση και η κοινωνική ανισότητα απλά δεν υφίσταντο πλέον, είναι αξιέπαινη. Η Τσέιμπερς τολμά να μας αφήσει να ονειρευτούμε έναν καλύτερο μέλλον, με τρόπο που πολλοί άλλοι συγγραφείς δε κάνουν. Ευελπιστούμε πως στο μέλλον οι περιπέτειες των Ντεξ και Μόσκαπ θα επεκταθούν και σε άλλα βιβλία.

Η σειρά Wayfarers

Δε θα αποτολμήσουμε να επεκταθούμε πάρα πολύ για τη σειρά αυτή, καθώς θα παραδεχτούμε πως δε την έχουμε διαβάσει. Είναι όμως κατά πάσα πιθανότητα, η πιο γνωστή σειρά βιβλίων της Τσείμπερς, και δε θα μπορούσαμε να την αγνοήσουμε εντελώς.

Η σειρά ακολουθεί την ιστορία της Ρόουζμαρι Χάρπερ, η οποία εντάσσεται στις τάξεις του πληρώματος του διαστημόπλοιου Wayfarer (Οδοιπόρος) ως γραμματέας, και ακολουθεί το πλήρωμα σε διάφορες περιπέτειες στον Γαλαξία. Αυτό το πλήρωμα αποτελείται από διάφορα εξωγήινα είδη από διαφορετικά σημεία του Γαλαξία, με διαφορετικές προσωπικότητες, αντιλήψεις και ιστορίες. Ο Οδοιπόρος συναντά διάφορους εξωγήινους κόσμους στο ταξίδι του, ενώ η ιστορία ακολουθεί τη προσωπική ανάπτυξη των μελών του πληρώματος καθώς το ταξίδι συνεχίζεται.

 

Τα υπόλοιπα τρία βιβλία της σειράς ακολουθούν παρόμοιες πλοκές, με τους πρωταγωνιστές τους να είναι γήινοι, εξωγήινοι, ΑΙ με αυτογνωσία και άλλα φανταστικά πλάσματα. Οι ιστορίες που εκτυλίσσονται είναι συνήθως ήπιες στον τόνο και περιστρέφονται γύρω από την προσωπική και ψυχολογική ανάπτυξη των χαρακτήρων, καθώς και την εξερεύνηση των απόκοσμων περιοχών του διαστήματος στις οποίες λαμβάνουν χώρο.

Εν Κατακλείδι

Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά ακόμη για τα βιβλία της Τσέιμπερς, αλλά δε θα το κάνουμε. Σας προσκαλούμε να τα διαβάσετε, αν και απ’ όσο γνωρίζουμε, κανένα δεν έχει εκδοθεί ακόμη στα Ελληνικά. Και πάλι, πρόκειται για ελπιδοφόρα και ευχάριστα έργα, τα οποία τολμούν να φανταστούν κόσμους καλύτερους από τον τωρινό, και αφήνουν τον αναγνώστη, έστω για λίγο, να φανταστεί κάτι διαφορετικό από την καθημερινότητα του. Η Ουτοπία είναι κάτι που χρειαζόμαστε, και η αναβίωση αυτού του καλλιτεχνικού ρεύματος δε θα μπορούσε να γίνει με καλύτερο τρόπο.